MenuSpis treści
Historia porcelany
Historia porcelany jest tematem na powieść akcji. Technikę wypalania tego rodzaju ceramiki oraz stworzenie jej składu przypisuje się Chińczykom.
Zanim brunatne ceramiczne misy i wazy stały się ty, co dziś mieści się w sformułowaniu „chińska porcelana” – czyli niebywałej urody precjozami niezwykle cienkich ścinkach oraz niewiarygodnie nasyconych kolorach – sami wynalazcy doskonalili swoją technikę przez kilka stuleci.
Za czasów dynastii Ming osiągnięto prawdziwe mistrzostwo: to właśnie w latach 1368 – 1644 powstawały najpiękniejsze i najdoskonalsze jakościowo przedmioty, które znajdowały uznanie w oczach cesarza.
Wazy z czasów dynastii Ming znalazły swoje miejsce w masowej wyobraźni: jeśli w jakimś filmie z gatunku „zabili go i uciekł” ktoś niechcący kradnie lub rozbija taką wazę, wiemy już na pewno, że zrabował lub zniszczył przedmiot bezcenny i konsekwencje będą bardzo poważne.
Łyżeczka porcelanowa
Źródło: Pixabay
W 1298 roku informacja i istnieniu porcelany dotarła do Europy za sprawą podróżnika Marco Polo. Jednak dopiero w XVIII wieku udało się Europejczykom odkryć tajemnicę składu niezwykłego materiału.
Przez wiele lat porcelanowe cacuszka importowano i osiągały one zawrotne ceny. Kiedy wreszcie alchemik i aptekarz Boettger odkrył skład masy porcelanowej i podzielił się swoim odkryciem z władcą, przez wiele lat był przetrzymywany w osamotnieniu i resztę życia spędził na doskonaleniu procedur łączenia składników oraz ich wypalania. Z
arzucając poszukiwanie eliksiru przemieniającego inne substancje w złoto, przeszedł Boettger do historii jako ten, który przełamał monopol Chińczyków na produkcję porcelanowych naczyń i figurek.
Porcelana europejska
Pierwszą manufakturę porcelany wybudowano za panowania Augusta II w Miśni. Miśnieńska porcelana od samego początku po dziś formowana jest ręcznie i ręcznie ozdabiana. Glinkę do jej produkcji wydobywa się w kopalni na terenie samej Miśni – to ponoć najmniejsza kopalnia w Europie. Miśnieńska manufaktura porcelany chętnie udostępnia swoje podwoje zwiedzającym – można na własne oczy zobaczyć jak powstają ceramiczne cuda. W okolicznych kawiarniach warto wypróbować lokalne filiżanki pijać wyśmienitą kawę.
Źródło: Pixabay
Do najsłynniejszych wyrobów, które opuściły tę manufakturę należą zastawy stołowe dla hrabiego Sułowskiego oraz serwis dla hrabiego von Bruchla – składał się z 2200 sztuk!
Pomysł Augusta II by produkcję „białego złota” przenieść z Drezna do Miśni nie sprawił jednak, że tajemnica jej składu utrzymała się. Jeszcze w XVIII wieku powstały kolejne manufaktury: w Wiedniu (1718), Berlinie (1740), Petersburgu (1744), Sevres (1756), Kopenhadze (1775) i Ćmielowie (1790).
Polskie manufaktury porcelany
Ćmielów to najstarsza polska manufaktura porcelany. Wszystko zaczęło się od garncarza Wojtasa, który założył manufakturę produkującą gliniane garnki i fajans. W roku 1838 podjęto produkcję porcelany, która trwa w ćmielowskiej fabryce do dziś. Polskie „białe złoto” kupić można w fasonach takich jak Bolero, Lwów, Pułaski, Feston, Rococo oraz Vega. Kolejna polska manufaktura powstała w Chodzieży – tu wyrabia się porcelanę od roku 1896.
Bardzo ciekawa i burzliwa jest historia śląskiej porcelany. Część manufaktur nie przetrwała wielkiego kryzysu lat 30. XX wieku, cześć zniknęła po kryzysie lat 90., ale część funkcjonuje do dzisiaj.
Wśród tych ostatnich jest np. Fabryka Porcelany Krzysztof w Wałbrzychu. Jej sztandarowa linia Kristof Design Line powstaje we współpracy z młodymi polskimi (i nie tylko) projektantami.
Filiżanki porcelanowe
Źródło: Pixabay
Rosyjska porcelana Łomonosowska i Kuzniecow
Nie sposób pominąć historii porcelany rosyjskiej. W Sankt Petersburgu w roku 1774 powstała Fabryka Porcelany znana jako Imperatorska (Imperialna) Fabryka Porcelany (tytuł Imperatorska/Imperialna uzyskała dopiero w roku 1765.
Fabryka ta, określana też mianem fabryki Łomonosowa, zaczynała od produkcji misternych precjozów takich jak flakony na perfumy.
Kolejnym etapem była produkcja figurek przedstawiających ludzi i zwierzęta, by za czasów panowania Katarzyny II ruszy z produkcją serwisów obiadowych składających się nawet z 1000 elementów. Gdy na początku XIX wieku tron objął Aleksander I, zaczęto zdobić petersburską porcelanę charakterystycznymi po dzień dzisiejszy złoceniami z 22 karatowego złota.
Fabryka Łomonosowa (imię nadano jej w roku 1925) cały czas działa, a jej ręcznie zdobione filiżanki, talerzyki czy figurki należą do najbardziej prestiżowych wyrobów na rynku porcelany.
Zestawy filiżanek porcelanowych
Źródło: Pixabay
Z kolei porcelana z fabryki Kuzniecowa w Dulowie pod Moskwą słynie z prostoty i niezwykle lśniącej glazury. Porcelana Kuzniecow wyróżniana jest na targach branżowych, znajduje się w licznych muzeach oraz prywatnych kolekcjach. Porcelana Łomonosowska i porcelana Kuzniecow to dwie najbardziej znane marki rosyjskiej porcelany.
Japońska porcelana Arita/Imari
Historia porcelany japońskiej wiąże się z najazdem na Koreę. Wśród „wojennych łupów” znaleźli się koreańscy garncarze specjalizujący się w produkcji porcelany. Pierwsza manufaktura japońskiej porcelany powstała w mieście Arita niedaleko portu Imari. Stąd porcelana Arita i porcelana Imari to synonimy.
Jej cecha charakterystyczna to łączenie wielobarwnej dekoracji naszkliwnej z błękitną podszkliwną. Porcelana ta cieszyła się znaczną popularnością w Europie w XVII wieku. Dziś porcelanowe precjoza odnaleźć można w prywatnych kolekcjach czy sklepach z antykami a informacje o niej najlepiej czerpać od znawców tematu i kolekcjonerów, którzy umieją wyceniać porcelanowe cudeńka.