Jak powstaje porcelana? - Serwisy obiadowe Maxwell & Williams
Jak powstaje porcelana?

Spis treści


Zestawy filiżanek porcelanowych

Jak powstaje porcelana?

Portugalskie słowo porcella oznaczające muszlę nie bez powodu stanowi źródłosłów nazwy porcelana. Opalizująca masa perłowa, dająca wrażenie świecenia własnym wewnętrznym światłem od zawsze stanowi o urodzie wyściółki morskich muszli, które zdaje się idealnie imitować tworzywo nazwane porcelaną.

Porcelana to rodzaj ceramiki wytwarzanej z glinki kaolinowej, skalenia i kwarcu, która wyróżnia się swoją prześwitywalnością i trwałością (porcelanowe cacuszka potrafią przetrwać wieki, porcelana jest twardsza od stali oraz ognioodporna!) – a jednocześnie kruchością (niczym szkło…).

Od kiedy człowiek nauczył się wytwarzać porcelanę, jest ona uznawana za dobro luksusowe, choć proces jej powstawania wydaje się bardzo prosty. Jednak nie wystarczy znać skład chemiczny oraz umiejętnie posługiwać się kołem garncarskim, aby stworzyć idealną masę porcelanową. Właśnie dlatego porcelana produkowana w poszczególnych manufakturach i krajach różni się od siebie, a każdy producent strzeże swojej receptury.

Ciasto i śmietana

Kaolin (glinka porcelanowa) daje masie porcelanowej plastyczność i ogniotrwałość. Kwarc i skalenie sprawiają, że porcelanowy przedmiot nie kurczy się zbytnio podczas wypalania i suszenia. Pełnią także funkcję tzw. topników. To ważne, żeby wszystkie surowce używane do produkcji porcelany były czyste i nie zawierały domieszki żelaza.

Składniki połączone wodą albo innym spoiwem technologicznym łączy się w masę o konsystencji od wilgotnego piasku, granulatu, przez ciasto po gęstą śmietanę. Z pierwszych dwóch rodzajów mas uzyskamy porcelanę techniczną, z której powstaną np. płytki podłogowe. Z „ciasta”- ceramika ludową, artystyczna oraz użytkowa (talerze, spodki, filiżanki); ze „śmietany” – bardziej skomplikowane wzory jak imbryki wazony czy półmiski w różnych kształtach, ale także ceramika sanitarna.

Chińska tajemnica wszechczasów

Około roku 700 n.e. Chińczycy zaczęli wytwarzać porcelanę o nieskazitelnie białym kolorze, prześwitującą, dającą charakterystyczny metaliczny oddźwiękiem przy uderzeniu. Surowcami były piękna biała glinka i chiński kamień. Wiele stuleci zajęło ludom innych krajów przełamanie monopolu Chińczyków, a starając się posiąść tajemnicę wyrobu tego pięknego materiału, imali się różnych składników i metod.

Nic też dziwnego, że szukając odpowiedzi na pytanie o idealny skład porcelany, parali się poszukiwaniami także alchemicy. Ludziom przez wiele stuleci wydawało się, że w powstaniu tego niezwykłego rodzaju ceramiki musiały maczać palce siły wyższe… 

Alchemiczne eksperymenty

W Europie złamano chińską tajemnicę dopiero na początku XVIII wieku i faktycznie maczał w tym place alchemik (i pomocnik aptekarski) - Johann Böttger. Uzyskawszy przypadkiem brązową masę, podobną do tej, z jakiej wykonywano dalekowschodnie naczynia kamionkowe, zarzucił (na rozkaz Augusta II) poszukiwanie eliksiru zmieniającego różne substancje w złoto i z pomocą fizyka i mineraloga von Tschirnhausen prowadził dalsze prace.

Więziony, uzyskał w końcu to, co chciał – w 1790 roku pierwsza twarda porcelana wyszła spod ręki Europejczyka. Tschirnhausen zmarł rok przed wiekopomnym odkryciem.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl